Boekpraat.nl
Henk Hagenberg - mijn beste boeken, samengevat
 

Herman Koch

Het Diner
©2009 Athos Amsterdam
301 pagina’s (samengevat februari 2010)

Herman Koch (1953); van 1950 tot 2005 met Michiel Romeyn en Kees Prins een de maker van het tv-ptogramma Jiskefet

 

Aperitief
Twee echtparen hebben afgesproken voor het diner in een toprestaurant. Als eersten arriveren Paul en Claire, 18 jaar gelukkig getrouwd, één zoon Michel, 15 jaar. Paul is leraar geschiedenis en al enige jaren met ziekteverlof. Na een verbale woede-uitbarsting tegen een leerlinge had de schoolpsycholoog een erfelijk soort agressiviteit geconstateerd. Met medicijnen was daar goed mee te leven en zijn dagen verliepen thans in rustige rust. Althans tot enkele weken geleden. Toen had hij, nietsvermoedend kijkend naar ‘Opsporing verzocht’, verbijsterd zijn eigen zoon Michel herkend in één van de twee jongens van wie op een bewakingsvideo te zien was hoe ze een zwerfster die lag te slapen voor een pinautomaat, eerst molesteerden en toen – expres of door een stommiteit - opbliezen in de benzinedamp van een lege jerrycan. De andere jongen moest zijn maat Rick zijn, de zoon van Pauls broer Serge Lohman. Kennelijk wist verder niemand iets van de daders waren, ook de politie niet.

Het echtpaar Serge en Babette komt wat later binnen. Ze worden met veel strijkages ontvangen want Serge is een BN’er, een nationaal bekende politicus, zelfs kandidaat premier bij de komende verkiezingen. Serge heeft Paul hier uitgenodigd voor het diner want er moet gepraat worden over ‘onze kinderen’. Serge heeft ook het restaurant uitgekozen, veel te opgedirkt voor Paul die de voorkeur geeft aan het eetcafé in de buurt. Er is trouwens heel veel wat hem niet bevalt aan Serge. Diens populaire band met ‘gewone mensen’, zijn arbeideristische good looks, de aanstellerige wijnkennis, het huisje in de Dordogne en het altijd poseren. Zelfs zijn adoptie destijds van een jongentje uit Burkina Faso, steevast Faso genoemd, had iets van een PR-stunt

Voorgerecht
Het inleidende prevelement door de gerant (‘De rivierkreeftjes liggen in een vinaigrette van dragon en bosuitjes’) wordt venijnig en erg leuk op de hak genomen. Evenals als de miskleun van de ik-persoon Paul die niet hetzelfde wil kiezen als Serge en dan uitkomt op warme geitenkaas met pijnboompitten en walnootsnippers waar hij normaal een bloedhekel aan heeft. De stemming aan tafel is gedrukt. Paul denkt aan de tijd dat Claire in het ziekenhuis lag. De kleine Michel wilde er niet naar toe en Paul wilde het niet forceren, het ging toch goed zo, vader en zoon met elkaar? Maar net als ze op het punt stonden samen lekker aan de macaroni te gaan, stapten Serge en Babette inspecterend binnen. Ze zagen rommel en etensresten. Ze opperden met klem dat Michel kwam logeren en bleken dat al te hebben bedisseld met Claire. Toen dan ook nog de macaroni aanbrandde ging Paul door het lint. Hij mepte Serge met de hete pan in het gezicht. Maar dat is alweer jaren geleden.

Hoofdgerecht
Serge kondigt aan dat hij de volgende dag als lijstrekker wil terugtreden. Hij vindt dat de moord c.q. doodslag opgebiecht moet worden, dat Rick er anders onderdoor zal gaan. Claire reageert fel: het leven van de jongens zal onherstelbaar vernield worden, ze zullen geslachtofferd worden als uitwas van ontspoorde jeugd, men zal een voorbeeld willen stellen, de stinkende zwerfster zal gecanoniseerd worden. Serge kàn dat niet eenzijdig besluiten. Maar die houdt voet bij stuk, hij wil morgen in het sparerib café, bij de gewone mensen, zijn ding doen. De pers is al opgetrommeld.

Nagerecht
Wat te doen? Claire wil coûte que coûte haar kind beschermen en ziet maar één uitweg: Paul zal Serge fysiek moeten afstoppen. Niet te gek, wel afdoend. Maar er is een complicatie zegt Paul. Op YouTube is onder de titel Men in Black III een langere versie verschenen van het Opsporing verzocht filmpje. Wie dat heeft gedaan weet meer. Is er sprake van chantage? Door wie?

Kortom
Niet voor niets een bestseller! Prima plot, spannend, scherp en helemaal van deze tijd: merkartikelen, onmisbare mobieltjes, zinloos geweld door jongeren. Vlot geschreven à la Kluun en dat is ook de beperking: de personen zijn schematisch, de gebeurtenissen (te) toevallig, het toneel erg Amsterdams. De originele compositie rondom het diner (eenheid van plaats en tijd) vereist veel wc-bezoekjes en ontmoetingen in de donkere tuin van het restaurant.
Paul, de verteller, is slim, bot en rechts met het ‘hart op de goede plaats’. Door zijn karakter en/of afwijking slaat hij nogal wat lieden in elkaar: een buurman met pedofiele trekjes, een rector, Serge. Past dat bij nieuw rechts? In elk geval klaagt geen enkel slachtoffer Paul aan en heeft de oplage de 200.000 gepasserd.

 
  De filmversie uit 2013, acteurs Thekla Reuten, Jacob Derwig, Kim van Kooten en Daan Schuurmans. Regisseur Menno Meyes.