Boekpraat.nl
Henk Hagenberg - mijn beste boeken, samengevat
 

 

Een stralend hoogtepunt: Vlaamse primitieven

   

 
Onder invloed van de Moderne Devotie en populaire houtsneden, beginnen omstreeks 1400 schilders religieuze thema’s te vertalen naar het dagelijks leven.
Een geijkt onderwerp als de Annunciatie wordt nu gesitueerd in een Vlaams interieur met een ingetogen, liefdevolle en nauwkeurige uitbeelding van ‘gewone’ dingen als getuigen van Gods alom aanwezigheid.
De composities worden evenwichtig met figuren natuurlijk opgenomen in interieur of landschap.
Geleidelijk een meer intense expressie van emoties en toepassing eenduidig verdwijnpunt.
En door de uitvinding van olieverf in omstreeks 1420 een ongekend niveau van realisme, dieptewerking en stofuitdrukking.

Deze schitterende schilderschool wordt sinds de herontdekking in 1902 aangeduid als Vlaamse primitieven (van het Franse ‘primitif’ in de betekenis van vroeg, eerst) of, afhankelijk van de interpretatie, laatgotiek of noordelijke renaissance.

Bekendste vertegenwoordigers tot 1450:
. Robert Campin (Kempen?) 1378- 1444 uit Doornik/Tournay
  en anonieme tijdgenoten bekend als de groep van Flémalle
  en/of Mérode.
. Jan van Eyck 1390 misschien uit Maaseik, 1441 Brugge. 
. Rogier van der Weyden 1400 Doornik, 1464 Brussel.
. Dieric Bouts  1410/20  misschien Haarlem, 1475 Leuven
. Petrus Christus 1414/20  Baarle-Hertog, 1475/76 Brugge
. Hans Memling  1435 Selingenstadt, 1494 Brugge
. Hugo van der Goes 1460 Gent,  1482 Brussel

Hun 'tegenvoeters', vernieuwende, Italiaanse kunstenaars uit de dezelfde eerste helft van het Quattrocento zijn o.a.  
Tomasso Masaccio, 
Fra Angelico,
Fra Fillippo Lippi 
Antonella da Messina;
beeldhouwers: Donatello, Ghiberti en Brunelesschi en de invloedrijke architect en homo universalis Leon Battista  Alberti, schrijver van Della Pittura.
 
 
In Duitsland schildert Konrad Witz (1400-1445) de eerste realistisch landschappen.
De grote Franse portretschilder Jean Fouquet is van een jongere generatie dan Jan van Eyck.


Volgende pagina: Hanzestad Brugge en Jan van Eyck

 

Robert Campin, Mérode tryptiek,1427,
NY Met.
Jan van Eyck, Kannunik van der Paele, detail, 1445, Groeninge Museum
Brugge
Rogier van der Weyden,
Maria Magdalena, detail 1438, National Gallery, London